بارداری و زایمان اتفاق شیرینی است که تقریباً برای هر زنی رخ می‌دهد. یکی از مهمترین چالش‌های این اتفاق زایمان طبیعی است که با درد زیادی همراه بوده و زنان باردار را دچار ترس و استرس می‌کند. امروزه راهکارهایی معرفی شده که در کاهش درد زایمان طبیعی بسیار تاثیرگذار هستند. در ادامه با ما همراه باشید تا درباره زایمان طبیعی بدون درد و زمان طلایی بارداری اطلاعات بیشتری به دست آورید.
زایمان طبیعی بدون درد چیست؟
زایمان طبیعی همیشه با درد بالایی همراه است و برای همین بهشت را زیر پای مادران قرار داده‌اند. این نوع زایمان از بزرگترین ترس‌های زنان باردار است؛ اما امروزه با راهکارها و تکنیک‌های مختلف می‌توان درد ناشی از زایمان طبیعی را تاحدودی کاهش داد و حتی عوارض آن را کمتر نمود. در زایمان طبیعی بدون درد به مادر داروهای بی‌حسی تزریق می‌شود؛ اما کاملاً هوشیار بوده و می‌تواند شاهد پروسه زایمان باشد. استفاده از داروهای بیهوشی تا حد قابل توجهی درد را کاهش می‌دهد اما نمی‌تواند به‌صورت صددرصد درد را از بین ببرد. در این نوع زایمان برخلاف سزارین مادر بیهوش نمی‌شود، بلکه فقط درد را احساس نخواهد کرد.
زایمان طبیعی بدون درد چه مزایایی دارد؟
مهمترین مزیت این نوع زایمان عدم احساس درد توسط مادر است و می‌تواند روند زایمان خود را مشاهده کند. سایر مزایای زایمان طبیعی بدون درد عبارتند از:
- زنان می‌توانند به خوبی فرایند زایمان را کنترل کنند و ضربان قلب و فشار خون آنها تحت کنترل قرار می‌گیرد.
- نسبت به زایمان طبیعی فیزیولوژیک و استفاده از داروهای سنتی عوارض کمتری به بار می‌آورد و در حفظ سلامت مادر و نوزاد موثرتر خواهد بود.
- قدرت مادر حین زور زدن بیشتر خواهد بود و نوزاد سریع‌تر به دنیا می‌آید.
- در صورت وقوع شرایط اورژانسی می‌توان مادر را به راحتی جهت انجام عمل سزارین به اتاق عمل انتقال داد.
- احتمال آسیب به اندام‌های اطراف رحم مانند عضلات لگن کاهش می‌یابد.
- احتمال وقوع افسردگی پس از زایمان کاهش می‌یابد.
- استرس مادر بسیار پایین می‌آید و می‌تواند درد را به خوبی مدیریت کند.
زایمان طبیعی بدون درد با بی‌حسی اپیدورال
از بهترین راه‌های زایمان طبیعی بدون درد استفاده از بی‌حسی اپیدورال است. استفاده از بی‌حسی اپیدورال در بیمارستان‌های سراسر دنیا رایج شده و بیش از ۵۰ درصد زنان باردار از این طریق زایمان راحتی را تجربه می‌کنند. این داروی بی‌حسی توسط یک لوله پلاستیکی از پایین کمر وارد می‌شود و در اطراف نخاع آزاد می‌گردد. این زایمان تا حدودی شبیه به سزارین است و در طول پروسه آن مادر درد چندانی احساس نمی‌کند.
زایمان با اپیدورال علاوه بر کاهش درد باعث می‌شود مادر قدرت زور زدن را داشته باشد چرا که در مرحله آخر زایمان جنین باید با زور و فشار مادر خارج شود. این زایمان نسبت به زایمان طبیعی فیزیولوژیک ممکن است فرایند طولانی‌تری داشته باشد و ممکن است نیاز به استفاده از دستگاه وکیوم مخصوص برای خارج کردن نوزاد از رحم باشد. عوارض جانبی این نوع زایمان شامل تهوع و استفراغ، مشکلات تنفسی، تب، خونریزی مداوم، افت فشار خون، خارش بدن در اثر داروی بیهوشی، بی‌اختیاری ادرار و… است.
سایر روش‌های زایمان طبیعی بدون درد
علاوه بر استفاده از بی‌حسی اپیدورال در راه‌های دیگری برای کاهش درد حین زایمان وجود دارند که عبارتند از:
زایمان با اسپاینال
بی‌حسی اسپاینال از دیگر تکنیک‌ها برای تجربه زایمان طبیعی بدون درد است. از تفاوت‌های اسپاینال و اپیدورال می‌توان گفت که بی‌حسی اسپاینال تنها یک‌بار تزریق می‌شود و تا دو ساعت اثر خود را نشان می‌دهد. همچنین اسپاینال معمولاً در زایمان‌های سزارین به کار می‌رود. استفاده از این دارو خطری برای سلامت مادر و جنین نخواهد داشت و حتی ممکن است گاهی آن را با اپیدورال به‌صورت ترکیبی تزریق کنند. برای استفاده از داروی بی‌حسی اسپاینال باید با پزشک متخصص مشورت کرده و با توجه به شرایط مادر تجویز شود.
زایمان طبیعی در آب
امروزه برخی از بیمارستان‌ها به انواع تجهیزات جهت کاهش درد زایمان طبیعی مجهز هستند. یکی از این تجهیزات وان یا استخر آب است که مادر هنگام درد در آن قرار می‌گیرد. آب درد ناشی از انقباضات عضلات شکم و لگن را کاهش می‌دهد و به موجب آن درد زایمان کم می‌شود. این روش تنها برای بانوانی قابل انجام است که از آناتومی لگن استاندارد برخوردار هستند. مهمترین مزیت این روش عدم استفاده از داروهای مسکن و بی‌حسی است.
زایمان با هیپنوتیزم
هیپنوتیزم یکی از بهترین تکنیک‌ها برای کاهش استرس و اضطراب است که متاسفانه در ایران آنچنان شناخته شده نیست. در این روش علاوه بر تیم پزشکی یک روانشناس در کنار مادر قرار می‌گیرد و با عمل هیپنوتیزم باعث کاهش استرس و کاهش درد او هنگام زایمان می‌شود. برای استفاده از این روش باید مدتی قبل از زایمان با روانشناس صحبت کنید و آمادگی‌های لازم را دریافت نمایید.
زایمان طبیعی با گاز نیتروس اکساید
تنفس انواع گازهای مخصوص مانند گاز نیتروس اکساید توسط مادر باعث کاهش درد می‌شوند. این گازها بی‌خطر بوده و تهدیدی برای سلامت مادر و نوزاد به شمار نمی‌روند.
روش‌هایی برای کاهش درد زایمان
در این بخش چند راهکار برای کاهش درد زایمان طبیعی ارائه شده است که در طول بارداری و هنگام زایمان قابل انجام هستند:
ورزش
ورزش قطعاً یکی از بهترین راه‌ها برای تقویت عضلات و افزایش قدرت زنان باردار است. همچنین استرس را کاهش می‌دهد و استقامت مادر را حین زایمان افزایش می‌دهد. برای ورزش در دوران بارداری حتماً باید از یک برنامه ایمن و به دستور پزشک استفاده کنید.
کلاس آمادگی قبل زایمان
در کلاس‌های آمادگی قبل زایمان روش‌هایی برای کنترل درد ارائه می‌شوند. در این کلاس‌ها به اجرای تمرینات کششی پرداخته می‌شود و موجب حفظ آرامش مادر می‌شوند.
تنفس صحیح
شرکت در کلاس‌های یوگا برای بانوان باردار بسیار مفید است. در این کلاس‌ها یاد خواهید گرفت که با تنفس صحیح و عمیق بین بدن و ذهن خود ارتباط برقرار کنید که در کاهش درد زایمان بسیار موثر خواهد بود.
تغذیه مناسب
یکی از مشکلات رایج در بین مادران هنگام زایمان احساس ضعف و افت قند خون است. در طول بارداری خود از مصرف آب و کالری کافی غافل نشوید و از مصرف خوراکی‌های نامناسب خودداری کنید.
سخن پایانی
درد زایمان طبیعی از بزرگترین ترس‌های زنان باردار است و بروز ترس و استرس می‌تواند این درد را بیشتر کند. در این مقاله روش‌های زایمان طبیعی بدون درد ارائه شد که برای بهره‌مندی از آنها باید با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
