لاپاراسکوپی روشی از جراحی است که برای از بین بردن ناهنجاری‌های رحمی و شکمی استفاده می‌شود. در این روش ابتدا پزشک با ابزاری به نام لاپاراسکوپ اندام شکمی را مورد بررسی قرار می‌دهد. در واقع ابزار لاپاراسکوپ یک لوله بلند و نازک به‌همراه دوربین و چراغ‌قوه کوچک است و کمک می‌کند تا اندام‌های داخلی به وضوح دیده شوند. برای ورود لاپاراسکوپ به بدن، ابتدا برشی در دیواره شکم ایجاد می‌شود. سپس با حرکت این ابزار، تصاویر دوربین گرفته شده به نمایشگر ویدیویی فرستاده می‌شوند تا پزشک آن را بررسی کند. از مزایای لاپاراسکوپی می‌توان گفت پزشک به‌صورت زنده و لحظه‌ای دورن بدن را مشاهده می‌کند و دیگر نیازی نیست برش‌های بزرگ روی بدن‌تان ایجاد شود.
جراحی لاپاراسکوپی به چه دلیل انجام می‌شود؟
در اغلب موارد بانوان دچار دردهای شکمی یا لگنی می‌شوند و برای آگاهی از علت درد به پزشک مراجعه می‌کنند. لاپاراسکوپی روشی است که پزشک برای تشخیص و منشاء درد انجام می‌دهد. البته، در اغلب موارد تکنیک‌های دیگری ازجمله: سی تی اسکن و MRI، تصویر‌برداری اولتراسوند برای تشخیص دردهای شکمی استفاده می‌شوند. لاپاراسکوپی زمانی انجام می‌شود که تکنیک‌های گفته شده بینش یا اطلاعات کافی را در اختیار پزشک قرار ندهند و تشخیص بیماری دشوار باشد.
پزشک معمولا لاپاراسکوپی را برای بررسی و جراحی‌های زیر توصیه می‌کند:
- ترمیم یا حذف برخی از قسمت‌های سیستم گوارشی
- حذف اندام‌هایی همچون آپاندیس یا کیسه صفرا.
- ترمیم یا حذف بافت‌های آسیب دیده در سیستم ادراری و یا مثانه.
- ترمیم یا حذف اندام‌های تولید مثل زنان
- بررسی وجود تومورهای سرطانی در کبد و پانکراس.
- استفاده از لاپاراسکوپی برای کاهش وزن(بای پس یا اسلیو).
- بررسی منبع خون‌مردگی یا خونریزی داخلی بدن.
- بررسی اندام‌های شکمی و لگنی.
با بررسی موارد گفته شده با روش لاپاراسکوپی پزشک علائم درد را تشخیص می‌دهد و در نهایت اقدام به درمان آن‌ها می‌کند که عبارتنداز:
- وجود مایع در حفره شکمی
- ابتلا به بیماری‌های کبدی
- وجود تومور یا توده شکمی
- میزان پیشرفت یک نوع سرطان خاص
- اثربخشی برخی از درمان‌ها
در برخی موارد ممکن است بعد از تشخیص پزشک بلافاصله برای درمان شما اقدام کند.
انواع درمان‌ها با لاپاراسکوپی
- برداشتن تخمدان‌ها
- بستن لوله‌های رحم
- درمان و رفع افتادگی رحم
- برداشتن فیبروم‌ها
- برداشتن کیست‌های تخمدان
- انسداد خونرسانی به فیبروم‌ها
- برداشتن رحم یا هیستروکتومی
آمادگی لازم قبل از انجام جراحی لاپاراسکوپی
برای انجام لاپاراسکوپی لازم است که بیمار از قبل آمادگی لازم را داشته باشد. البته، آمادگی برای انجام لاپاراسکوپی به نوع جراحی که پزشک انجام می‌دهد بستگی دارد. بیمار ابتدا باید آزمایش خون یا تست‌های تصویری برداری را انجام دهد تا مطمئن شود که مشکل کم خونی ندارد.
نکته بعدی این‌که بیمار باید پزشک را از داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کند مطلع کند. چراکه در اغلب مواقع قبل از انجام لاپاراسکوپی لازم است داروها به‌طور کامل قطع شوند. همچنین در روز جراحی بیمار به همراه نیاز دارد، چراکه بعد از عمل بیمار قادر به رانندگی و انجام برخی کارها نخواهد بود.
نحوه انجام لاپاراسکوپی به چه صورت است؟
عمدتا عمل لاپاراسکوپی با بیهوشی انجام می‌شود و بیمار حین جراحی متوجه روند عمل نمی‌شود. همچنین بعد از انجام لاپاراسکوپی بیمار همان روز می‌تواند به منزل برگردد و نیازی نیست در بیمارستان بستری شود. بعد از این‌که بیمار بیهوش شد، ادرار توسط لوله کوچکی که کاتتر نام دارد جمع‌آوری می‌شود. سپس گاز کربن دی اکسید توسط سوزن‌های کوچک وارد شکم شده و همین گاز شکم را از ارگان‌های دیگر جدا می‌کند و آسیب پذیری اندام‌های دیگر را به حداقل ممکن می‌رساند.
در ادامه توسط برش کوچکی که روی ناف زده شده لاپاراسکوپ وارد بدن می‌شود. تصاویر دریافتی از بدن توسط ابزار لاپاراسکوپ، روی صفحه نمایش به صورت ویدیو نمایش داده می‌شوند و پزشک ارگان‌های داخلی را مورد بررسی قرار می‌دهد. هرآنچه در ادامه رخ می‌دهد به روش درمانی بستگی دارد، اگر نیاز به جراحی باشد برش‌های دیگری هم روی دیواره شکم ایجاد می‌شوند تا ابزارهای خاص برای عمل استفاده شوند. پس از پایان جراحی لاپاراسکوپی، ابزارها از داخل بدن خارج شده و برش‌ها بخیه زده می‌شوند و روی ناحیه زخم پانسمان می‌گردد.
دوران نقاهت لاپاراسکوپی چقدر است؟
بعد از اتمام جراحی لاپاراسکوپی، علائم حیاتی بیمار مورد بررسی قرار می‌گیرند. به‌طوری‌که بیمار باید تا زمان از بین رفتن اثرات بیهوشی در اتاق ریکاوری بماند. چراکه ممکن است به دلیل وجود کاتتر، بیمار مشکل در ادار کردن داشته باشد. همچنین هر بیمار طول دوره نقاهت متفاوتی دارد که به نوع جراحی بستگی دارد. برخی بیماران بعد از جراحی لاپاراسکوپی می‌توانند به منزل برگردند و برخی نیاز به بستری شدن دارند و باید یک شب در آن‌جا بمانند .بعد از انجام عمل جراحی مشاهده هرگونه تورم و کبودی در ناحیه شکم طبیعی بوده و نیاز به نگرانی نیست، حتی در برخی موارد وجود گاز در شکم سبب بروز درد در قفسه سینه یا حتی شانه‌ها می‌شود.
برخی از بیماران پس از عمل دچار حالت تهوع خواهند شد که البته این مورد هم بعد از گذشت چند ساعت، برطرف می‌شود. همچنین قبل از این‌که بیمار از بیمارستان ترخیص شود برخی نکات مهم در خصوص مصرف داروها و مراقبت‌های لازم در رابطه با بخیه‌ها در اختیار بیمار قرار می‌گیرد و باتوجه به نوع جراحی، بیمار چند روز تا چند هفته باید در منزل استراحت کند تا به بهبودی کامل برسد. همچنین پس از گذشت یک‌ماه زندگی او به روال عادی باز می‌گردد. در صورتی که بیمار با علائمی ازجمله: دردهای شدید شکمی، خونریزی بخیه‌ها و تب مواجه شد لازم است حتما در این رابطه پزشک را مطلع کند.
کلام آخر
همان‌طور که در ابتدا گفته شد لاپاراسکوپی روشی برای تشخیص انواع مشکلات لگنی و شکمی است. در بیشتر مواقع جراحی لاپاراسکوپی مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند، اما از شایع‌ترین خطرات این روش جراحی می‌توان به: خونریزی داخلی، آسیب به اندام‌های شکمی و عفونت اشاره کرد. البته این خطرات نادر هستند و معمولا رخ نمی‌دهند. به همین دلیل در همان روز بعد از عمل می‌توانید به خانه برگردید و استراحت کنید. نکته مهم برای انجام جراحی لاپاراسکوپی بدون مشکل مشورت با پزشکان مجرب و توانا در این حوزه است.