دیابت بارداری چیست؟
دیابت بارداری نوعی از دیابت است که در دوران بارداری ایجاد میشود و معمولاً بعد از زایمان از بین میرود. این بیماری زمانی رخ میدهد که بدن نتواند انسولین کافی تولید کند یا از انسولین به طور موثر استفاده نکند، و در نتیجه سطح قند خون بالا میرود.
علتها و عوامل خطر دیابت برای مادران باردار
علت دقیق دیابت بارداری هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، هورمونی و سبک زندگی در بروز آن نقش دارند. از عوامل خطر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سن بالای ۳۵ سال مادر
- اضافه وزن یا چاقی قبل از بارداری
- سابقه خانوادگی دیابت نوع ۲
- سابقه دیابت بارداری در بارداریهای قبلی
- چاقی یا تولد کودک بزرگ در بارداریهای قبلی
علائم و نشانهها دیابت در بارداری
اغلب دیابت بارداری بدون علامت است و تنها از طریق آزمایشهای غربالگری قابل تشخیص است. با این حال، برخی علائم ممکن است مشاهده شوند:
- خستگی شدید
- تکرر ادرار
- تشنگی غیرعادی
- تورم و تاری دید
تشخیص دیابت بارداری
تشخیص دیابت بارداری معمولاً بین هفتههای ۲۴ تا ۲۸ بارداری با آزمایش قند خون انجام میشود. مهمترین روشها عبارتند از:
- آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)
- آزمایش قند خون ناشتا
- غربالگری اولیه برای مادران با ریسک بالا در سه ماهه اول
مدیریت و درمان
مدیریت دیابت بارداری شامل تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی مناسب و در برخی موارد مصرف دارو یا انسولین است. هدف اصلی کنترل قند خون مادر و جلوگیری از عوارض برای نوزاد است.
رژیم غذایی و سبک زندگی
- مصرف وعدههای کوچک و منظم غذایی
- ترکیب مناسب کربوهیدرات، پروتئین و چربیهای سالم
- فعالیت بدنی سبک و متناسب با توصیه پزشک
- پیگیری مداوم سطح قند خون در خانه
دارو درمانی
در مواردی که تغییر سبک زندگی کافی نباشد، پزشک ممکن است انسولین یا داروهای مناسب برای کنترل قند خون تجویز کند. استفاده از دارو باید تحت نظر پزشک متخصص باشد تا سلامت مادر و جنین حفظ شود.
مزایا و عوارض احتمالی
کنترل مناسب دیابت بارداری فواید زیادی دارد، از جمله کاهش خطر:
- زایمان زودرس
- نوزاد بزرگ با مشکلات تولد
- عفونتهای ادراری و دیگر مشکلات مادرانه
- دیابت نوع ۲ در آینده برای مادر و کودک
عدم کنترل قند خون میتواند منجر به مشکلات جدی برای مادر و نوزاد شود، از جمله فشار خون بالا، پرهاکلامپسی و مشکلات تنفسی نوزاد.
مراقبتهای قبل و بعد از زایمان
مراقبتهای دقیق قبل و بعد از زایمان برای مادران مبتلا به دیابت بارداری بسیار مهم است:
- کنترل دقیق قند خون در طول بارداری
- مراجعه منظم به متخصص زنان و زایمان
- آمادهسازی برای زایمان ایمن
- پیگیری وضعیت قند خون بعد از زایمان
سوالات متداول
- آیا دیابت بارداری بر جنین تاثیر میگذارد؟ بله، در صورت کنترل نشدن، میتواند منجر به تولد نوزاد بزرگ و مشکلات قند خون نوزاد شود.
- آیا بعد از زایمان دیابت بارداری از بین میرود؟ معمولاً بله، اما برخی مادران ممکن است در آینده به دیابت نوع ۲ مبتلا شوند.
- چه زمانی باید تست قند خون انجام شود؟ معمولاً بین هفتههای ۲۴ تا ۲۸ بارداری، یا زودتر در افراد پرخطر.
- آیا ورزش برای دیابت بارداری مفید است؟ بله، فعالیت بدنی سبک میتواند به کنترل قند خون کمک کند.
- چه غذایی برای کنترل دیابت بارداری مناسب است؟ مصرف کربوهیدراتهای پیچیده، پروتئین کافی و چربیهای سالم توصیه میشود.
- آیا انسولین برای همه مادران لازم است؟ خیر، تنها در مواردی که تغییر سبک زندگی کافی نباشد، دارو یا انسولین تجویز میشود.
- چگونه میتوان از دیابت بارداری پیشگیری کرد؟ کنترل وزن، تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم میتواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
تماس و معرفی پزشک
نام: دکتر فاطمه ابراهیمی
تخصص: زنان، زایمان و نازایی
آدرس: تهران، خیابان ولیعصر، پایینتر از توانیر، کوچه بخشندگان، ساختمان مدیکو، واحد ۷۰۲
تلفن: ۰۹۱۲۲۹۹۱۰۱، ۰۹۱۲۱۷۹۵۵۸۱، ۰۲۱۹۱۰۰۹۶۰۹
اینستاگرام: drfebrahimy@
وبسایت: dr-febrahimi.com
